097 - VELJACA 2023.

Astronomska slika dana

Otkrij kosmos! Svakodnevna slika o astronomiji i astronautici sa kratkim objasnjenjem astronoma.

03. februar 2023.

Polaris i trag komete ZTF

Kredit za sliku & autorska prava: David Ibarra Gomez

Objasnjenje slike: Zvezde prate koncentricne lukove oko Severnog nebeskog pola na ovom trocasovnom kompozitu nocnog neba, snimljenom digitalnom kamerom pricvrscenom na tronozac 31. januara, u blizini Agera, Ljeida, Spanija. Tog datuma kometa C/2022 E3 (ZTF) je bila blizu svog najsevernijeg pada na nebu planete Zemlje. To je postavilo kometu na oko 10 stepeni od Zemljinog severnog nebeskog pola, cime je kometa bila cirkumpolarna, uvek iznad horizonta, sa svih lokacija na planeti Zemlji na vise od 10 stepeni severne geografske sirine. Na pocetnoj slici, produzetak Zemljine ose rotacije u svemir je sa leve strane. Severna zvezda Polaris prati kratak, svetli, koncentricni luk manji od jednog stepena od severnog nebeskog pola. Desno je prikazan trag komete ZTF, cije prividno kretanje uglavnom odrazava rotaciju Zemlje poput zvezda. Ali iduci ka svom najvecem priblizavanju planeti Zemlji 1. februara, kometa se takodje znacajno krece u odnosu na zvezde u pozadini. Difuzni zelenkasti trag komete ZTF je skoro koncentrican luk pomesan sa pocetnim sinama dok se provlaci kroz sazvezdje Camelopardalis sa dugim vratom.

Astronomska slika dana

Otkrij kosmos! Svakodnevna slika o astronomiji i astronautici sa kratkim objasnjenjem astronoma.

02. februar 2023.

Refleksije sedamdesetih

Kredit za sliku & autorska prava: Daniel Stern

Objasnjenje slike: Astronomi ponekad ignorisu 1970-te, poput ove prelepe grupe refleksionih maglina u Orionu - NGC 1977, NGC 1975 i NGC 1973 - koje se obicno zanemaruju u korist znacajnog sjaja iz obliznjeg zvezdanog rasadnika poznatijeg kao Orionova maglina. Pronadjene duz Orionovog maca severno od sjajnog kompleksa magline Orion, ove refleksione magline su takodje povezane sa Orionovim dzinovskim molekularnim oblakom udaljenim oko 1.500 svetlosnih godina, ali dominira karakteristicna plava boja interstelarne prasine koja reflektuje svetlost vrelih mladih zvezda. Na ovoj ostroj slici u boji deo Orionove magline se pojavljuje duz donje granice sa jatom refleksionih maglina u centru slike. NGC 1977 se proteze preko polja odmah ispod centra, odvojen od NGC 1973 (gore desno) i NGC 1975 (gore levo) tamnim delovima prosaranim slabom crvenom emisijom iz atoma vodonika. Uzeti zajedno, mracne oblasti sugerisu popularni nadimak, maglinu coveka koji trci. Na procenjenoj udaljenosti Orionovog prasnjavog molekularnog oblaka, ovaj covek koji trci bio bi precnika oko 15 svetlosnih godina.

Astronomska slika dana

Otkrij kosmos! Svakodnevna slika o astronomiji i astronautici sa kratkim objasnjenjem astronoma.

01. februar 2023.

Sedmi svet zvezde Trappist-1

Kredit za sliku & autorska prava: Michael Carroll Cohen

Objasnjenje slike: Sedam svetova kruzi oko ultrahladne patuljaste zvezde TRAPPIST-1. Udaljena je samo 40 svetlosnih godina. Mnoge od egzoplaneta otkrivene su 2016. godine pomocu Transiting Planets and Planetesimals Small Telescope (TRAPPIST), koji se nalazi u planinama Atlas u Maroku, a kasnije su potvrdjene vecim teleskopima, ukljucujuci NASIN svemirski teleskop Spitzer. Planete u orbiti zvezde TRAPPIST-1 su verovatno sve stenovite i slicne velicine Zemlji, tako cine jednu od najvecih riznica kamenih planeta ikada otkrivenih oko jedne zvezde. Posto kruze veoma blizu svoje slabe, sicusne zvezde, takodje bi mogle da imaju oblasti gde povrsinske temperature dozvoljavaju prisustvo leda ili cak tecne vode, kljucnog sastojka za zivot. Njihova primamljiva blizina Zemlji ih cini glavnim kandidatima za buduca teleskopska istrazivanja atmosfera potencijalno nastanjivih planeta. Svih sedam egzoplaneta se pojavljuje na prikazanoj ilustraciji, koja zamislja pogled iz najudaljenijeg poznatog sveta ovog sistema, TRAPPIST-1h, kao na stenoviti pejzaz prekriven ledom. U medjuvremenu, u zamisljenoj pozadini, jedna od unutrasnjih planeta sistema se ukrsta ispred tamne, narandzaste roditeljske zvezde skoro velicine Jupitera.