081 - STUDENI 2021.

Astronomska slika dana

Otkrij kosmos! Svakodnevna slika o astronomiji i astronautici sa kratkim objasnjenjem astronoma.

05. novembar 2021.

Taman vilin konjic u Kefeju

Kredit za sliku & autorska prava: Valerio Avitabile

Objasnjenje slike: Ovaj sugestivni oblik poznat kao maglina Vilin konjic, se pojavljuje u silueti nasuprot bogato svetlece pozadine zvezda. Gledano prema kraljevskoj severnoj konstelaciji Kefeja, prasnjavi, zamraceni oblaci su deo molekularnog oblaka Mlecnog puta koji je udaljen udaljen oko 1.200 svetlosnih godina. Takodje je na slici zvezda Barnard 150 (B150), jedna od 182 tamne oznake neba koju je pocetkom 20. veka katalogizovao astronom E. E. Barnard. Zvezde sa niskim masom se formiraju unutar od kolabriranih jezgra vidljivih na dugim talasnim duzinama. Ipak, zivopisne zvezde u Kefeju daju lep, galakticki nebeski pogled.

Astronomska slika dana

Otkrij kosmos! Svakodnevna slika o astronomiji i astronautici sa kratkim objasnjenjem astronoma.

04. novembar 2021.

NGC 147 i NGC 185

Kredit za sliku & autorska prava: Dan Bartlett

Objasnjenje slike: Patuljaste galaksije NGC 147 (levo) i NGC 185 stoje jedna pored druge na ovom ostrom teleskopskom portretu. Satelitske galaksije M31, velike spiralne galaksije Andromeda, udaljene oko 2,5 miliona svetlosnih godina, nisu cesto fotografisane. Njihovo razdvajanje na nebu, manje od jednog stepena na lepom vidnom polju, znaci samo oko 35 hiljada svetlosnih godina na Andromedinoj udaljenosti, ali se sama Andromeda nalazi daleko izvan ovog kadra. Sjajnije i poznatije Andromedine satelitske galaksije, M32 i M110, vide se blize velikoj spirali. NGC 147 i NGC 185 su identifikovane kao binarne galaksije, koje formiraju gravitaciono stabilan binarni sistem. Ali izgleda da je nedavno otkrivena slaba patuljasta galaksija Kasiopeja II, koja je takodje deo njihovog sistema, formirajuci gravitaciono povezanu grupu unutar Andromedine intrigantne populacije malih satelitskih galaksija.

Astronomska slika dana

Otkrij kosmos! Svakodnevna slika o astronomiji i astronautici sa kratkim objasnjenjem astronoma.

03. novembar 2021.

Konjska glava i magline Plamen

Kredit za sliku & autorska prava: Wissam Ayoub

Objasnjenje slike: Maglina Konjska glava je jedna od najpoznatijih maglina na nebu. Vidljiva je kao tamno udubljenje narandzaste emisione magline na krajnjoj desnoj strani prikazane slike. Karakteristika Konjske glave je tamna, jer je to zaista neprovidan oblak prasine koji lezi ispred svetle emisione magline. Kao sto je to slucaj sa oblacima u Zemljinoj atmosferi, tako je i ovaj kosmicki oblak slucajno poprimio prepoznatljiv oblik. Posle mnogo hiljada godina, unutrasnja kretanja oblaka ce sigurno promeniti njegov izgled. Narandzasta boja emisione magline je uzrokovana rekombinacijom elektrona sa protonima i formiranjem atoma vodonika. U donjem levom uglu slike je Maglina Plamen, narandzasta maglina koja takodje sadrzi zamrsene niti tamne prasine. Vidljive su dve istaknute refleksione magline: okrugla IC 432 krajnje levo i plava NGC 2023 dole levo od magline Konjska glava. Svaki sija prvenstveno reflektujuci svetlost svoje centralne zvezde.

Astronomska slika dana

Otkrij kosmos! Svakodnevna slika o astronomiji i astronautici sa kratkim objasnjenjem astronoma.

02. novembar 2021.

SN rekvijem: Super nova se vidi tri puta

Kredit za sliku & autorska prava: NASA, ESA, Hubble"https://sc.edu/study/colleges_schools/artsandsciences/physics_and_astronomy/our_people/directory/rodney_steven.php" >S. A. Rodney ("https://sc.edu/study/colleges_schools/artsandsciences/physics_and_astronomy/index.php">U. South Carolina) et al.; Obrada slike: J. DePasquale (STScI)

Objasnjenje slike: Ovu istu supernovu smo videli tri puta - kada cemo je videti cetvrti put? Kada udaljena zvezda eksplodira kao supernova, srecni smo ako je vidimo makar jednom. U slucaju AT 2016jka („SN Requiem“), jer se eksplodirajuca zvezda slucajno nasla iza centra galaktickog jata (MACS J0138 u ovom slucaju), poredjenje slika Hablovog svemirskog teleskopa pokazuje da smo je videli tri puta. Ove tri slike supernove su istaknute u krugovima pri dnu levog kadra snimljenog 2016. godine. Na desnom kadru, snimljenom 2019. godine, krugovi su prazni jer su sve tri slike jedne supernove izbledele. Kompjutersko modeliranje sociva jata, medjutim, ukazuje da bi se cetvrta slika iste supernove na kraju trebala pojaviti u gornjem krugu na desnoj slici. Ali kada? Najbolji modeli predvidjaju da ce se to dogoditi 2037. godine, ali ovaj datum je neizvesan oko dve godine zbog nejasnoca u distribuciji mase sociva jata i istorije sjaja zvezdane eksplozije. Sa prefinjenim predvidjanjima i budnim pracenjem, Zemljani koji zive za 16 godina od sada bi mogli da uhvate ovu cetvrtu sliku - i mozda nauce vise o jatima galaksija i supernovama odjednom.

Astronomska slika dana

Otkrij kosmos! Svakodnevna slika o astronomiji i astronautici sa kratkim objasnjenjem astronoma.

01. novembar 2021.

Vodopad i Mlecni put

Kredit za sliku & autorska prava: Xie Jie

Objasnjenje slike: Plan je bio da se snimi i vodopad i Mlecni put zajedno. Poteskoce su ukljucivale pronalazenje dobre lokacije za kameru, efikasno osvetljenje vodopada i okolne doline, snimanje citave scene brojnim snimcima iz prednjeg i pozadinskog plana, brigu da ce svitci biti previse ometajuci, drzati kameru suvom i izbegavati da se zgazi otrovna zmija. Pogledajte rezultat - snimljen posle ponoci sredinom jula i digitalno spojen u sirokougaonu panoramu. Vodopad je Zhulian u planinama Luoxiao u istocnoj provinciji Hunan, Kina. Centralna traka nase galaksije Mlecni put prelazi nebo i pokazuje brojne tamne niti prasine i sarene magline. Svetle zvezde se sarene nebom -- sve se nalaze na obliznjem Mlecnom putu -- ukljucujuci Letnji trougao sa sjajnom Vegom vidljivom iznad luka Mlecnog puta. Nakon sto su snimljene svih 78 komponentnih ekspozicija, fotograf i prijatelji su i sami uzivali u pogledu do kraja noci.